ΟΙ ΣΥΝΕΧΕΙΣ ΕΞΕΓΕΡΣΕΙΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
ΣΤΗΝ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΟΘΩΜΑΝΙΚΗΣ ΣΚΛΑΒΙΑΣ ΚΑΙ ΚΑΤΟΧΗΣ
ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΤΩΣΗ ΤΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ ΤΟ 1453
ΜΕΧΡΙ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ 1821-1828
Κ Α Ι
ΟΙ ΑΠΟΔΕΙΞΕΙΣ ΓΙΑΤΙ Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ 1821
ΔΕΝ ΗΤΑΝ «ΓΕΝΝΗΣΗ» ΤΟΥ ΕΘΝΟΥΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
ΑΛΛΑ «ΠΑΛΙΓΓΕΝΕΣΙΑ», ΔΗΛΑΔΗ (Η) ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ ΤΟΥ
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Στίς ημέρες μας διαπιστώνονται συντονισμένες (πολιτικές, διπλωματικές, οικονομικές, αρθρογραφικές, τηλεοπτικές κ.λπ.) προσπάθειες προκειμένου νά «ιδωθεί» η ιστορική περίοδος τής Τουρκοκρατίας υπό διαφορετικό πρίσμα από ότι, μέχρι σήμερα, είχε γίνει αποδεκτό από τήν Ελληνική κοινωνία, συγγραφικά και διδακτικά.
Θεωρούμε ότι, «όπισθεν» αυτών τών προσπαθειών/ενεργειών υποκρύπτονται κυνικοί γεωπολιτικοί σχεδιασμοί τών μεγάλων συμφερόντων πού εκπροσωπούν οι σύγχρονες υπερδυνάμεις (Η.Π.Α και Ε.Ε. κυρίως), οι οποίες επιδιώκουν -μέ κάθε τρόπο- τήν άμβλυνση και εξομάλυνση τής μακραίωνης εχθρότητος μεταξύ Ελλήνων και Τούρκων, εφ’ όσον η γεωστρατηγική σημασία και η ισχυροποίηση τού εκτεταμένου Τουρκικού Κράτους τίς εξυπηρετεί αφ’ ενός ως ανασχετικού παράγοντα στήν όποια επέκταση τής Ρωσίας πρός νότον και αφ’ ετέρου ως «μεγάλης στρατιωτικής βάσης» ελέγχου τών Αραβικών πετρελαίων, όπως απέδειξε άλλωστε και η Αμερικανική εισβολή στό Ιράκ.
Ακόμη δέ διότι έτσι γίνεται ευχερέστερη η παντοιότροπη εκμετάλλευση τής εμπορικής «αγοράς» μιάς Τουρκίας εβδομήντα εκατομμυρίων κατοίκων από τά παντοειδούς μορφής συμφέροντα στά οποία αναφερθήκαμε παραπάνω.
Και βεβαίως, εάν η επιδίωξή τους αυτή συνέβαινε στήν κατεύθυνση επιλύσεως τών προβαλλομένων -μόνον εκ μέρους τής Τουρκίας- «δια-φορών» ή -απλούστερα- στήν βάση τών αρχών και κανόνων τού διεθνούς δικαίου, θά μπορούσε η Ελλάδα νά τήν αποδεχθεί ως θεμιτή και εφικτή, εάν βεβαίως και η Τουρκία δήλωνε ρητά ότι τήν αποδέχεται.
Επειδή όμως η Τουρκία, ως κράτος/έθνος ήταν πάντοτε (αλλά και συνεχίζει νά είναι…), ο πλέον συστηματικός παραβάτης τών εν λόγω αρχών και κανόνων (και επειδή) επί πλέον βαρύνεται -τόσο κατά τό πρόσφατο όσο και κατά τό απώτερο παρελθόν-, μέ τρομερά εγκλήματα σέ βάρος όλων τών λαών τής Μικράς Ασίας και τής Βαλκανικής (Αρμενίων, Ελλήνων, Κούρδων, Ελληνοποντίων, Βουλγάρων, Σέρβων κ.λπ.)
Αλλά και επειδή μέχρι σήμερα -καθ’ όσον μάς αφορά- συνεχίζει νά επιδεικνύει απαράδεκτες συμπεριφορές πού αποδεικνύουν τίς ίδιες παραβατικές/επεκτατικές διαθέσεις της εναντίον τού Ελληνισμού (όπως λ.χ. η επί 37 έτη κατοχή τού 40% τών εδαφών τής Κύπρου, οι καθημερινές παραβιάσεις τού εθνικού μας εναερίου και θαλασσίου χώρου, η αμφισβήτηση τής υφαλοκρηπίδας τών νησιών μας, η απειλή πολέμου γιά τήν περίπτωση ασκήσεως εθνικών δικαιωμάτων μας (όπως λ.χ. η επέκταση τής αιγιαλίτιδος ζώνης μας στά όρια πού προβλέπει τό διεθνές δίκαιο, δηλαδή τά 12 μίλια), η σύναψη αμυντικοεπιθετικών συμφωνιών μέ όμορα κράτη, όπως η Αλβανία και τά Σκόπια -πού και αυτά προβάλλουν άδικες και ανιστορικές αξιώσεις κατά τής Χώρας μας- η θρασύτατη προώθηση τών ατελείωτων «καραβανιών» λαθρομεταναστών πού έχουν κατακλύσει τήν χώρα μας κατά τήν τελευταία δεκαετία κ.ο.κ.).
(Εν όψει όλων αυτών) Η παντοιοτρόπως επιδιωκόμενη από τά αλλοδαπά κέντρα εξουσίας -διά τών ημεδαπών «οσφυοκαμπτών» κυβερνητών και λοιπών «σφογγοκωλαρίων»- εξομάλυνση τών σχέσεών μας μέ τήν Τουρκία -μέσω διαρκών υποχωρήσεων εκ μέρους τής Χώρας μας και μέσω «στρογγυλοποιήσεως» τών ιστορικών γεγονότων- δ έ ν μπορεί νά γίνει αποδεκτή από τόν Ελληνικό Λαό και οι λόγοι είναι οι εξής :
1. «Στρογγυλοποίηση», δηλαδή παραποίηση τών ιστορικών γεγονότων, σημαίνει κατ’ αρχήν απόκρυψη τής ιστορικής αλήθειας και αυτό τό γεγονός -από μόνο του- είναι ηθικά απαράδεκτο και επιστημονικά κατακριτέο.
2. Ετι πλέον, η έντεχνη αποσιώπηση και η διαστρέβλωση τών ιστορικών γεγονότων, όταν «διαχέεται» στόν άμεσο αποδέκτη λαό (και ιδίως στήν νεολαία του), μέσα από τήν κατευθυνόμενη μαθησιακή εκπαίδευση αλλά και τά ελεγχόμενα από τήν ημεδαπή εξουσιαστική «ελίτ» ΜΜΕ, ασφαλώς απαξιώνει και αμβλύνει τά πατριωτικά αντανακλαστικά και στερεί τό έθνος από τήν υπερηφάνειά του, μεταβάλλοντάς το σέ μία ασπόνδυλη, καταναλωτική μάζα χωρίς εθνική αυτογνωσία, χωρίς πατριωτικά ιδανικά και χωρίς διαχρονικές ηθικές και πνευματικές αξίες.
3. (Όμως) Ενας λαός όπως ο Ελληνικός, ο οποίος έχει κάθε λόγο νά υπερηφανεύεται γιά τά ηρωϊκά κατορθώματα τών παναρχαίων αλλά και τών νεωτέρων προγόνων του, καθώς και γιά τήν μοναδική σέ αξία πολιτισμική κληρονομιά τους, οφείλει νά τά γνωρίζει και νά οιστρηλατείται από αυτά, διδασκόμενος παράλληλα από τά σφάλματα και τά παθήματά τους, διότι η «συμπυκνωμένη» αυτή γνώση ήταν ο «οδηγός επιβιώσεώς του» ανά τούς αιώνες και ασφαλώς θά είναι πολύτιμο και απαραίτητο εφόδιο γιά τό μέλλον.
4. Οι ανωτέρω επισημάνσεις έχουν ιδιάζουσα αξία στίς ημέρες μας, ακριβώς διότι, ο Ελληνικός λαός βιώνει έντονα τήν δόλια αντιπαλότητα και τήν θρασεία επεκτατικότητα ενός έθνους/κράτους όπως η Τουρκία, τό οποίο και ισχυρότερο αριθμητικά είναι αλλά και συστηματικά «φροντίζει» νά εξάπτει στό έπακρο τόν σωβινισμό τών δικών του πληθυσμών ακόμη και παραποιώντας τήν αληθινή του ιστορία, ώστε νά εμφανισθεί ως -δήθεν- «αρχέγονο», «πολιτισμένο» και «δημιουργικό».
Προκειμένου δέ νά επιτύχει τόν στόχο της αυτόν η Τουρκική εξουσιαστική «ελίτ» -χωρίς αιδώ- αποσιωπά πλήρως τήν αληθή -αδιαμφισβήτητα άξεστη και βάρβαρη- καταγωγή τού Τουρκικού έθνους από τίς στέππες τής Κεντρικής Ασίας και προσπαθεί νά «ωραιοποιήσει» τήν ιστορική διαδρομή του αφ’ ότου εμφανίστηκε (περί τόν 10ο αιώνα μ.Χ.), στά άκρα τής Μ.Ασίας, εν συνεχεία δέ (μέχρι τόν 14ο αιώνα μ.Χ.), στά Βαλκάνια και τήν Ευρώπη, όπου όμως επιφύλαξε -παντού όπου πέρασε…- ατελείωτους ποταμούς αιμάτων και δακρύων, φρικτές μνήμες σφαγών, λεηλασιών, βασανιστηρίων και προσφυγιάς.
Παράλληλα, δ έ ν διστάζει νά αποκρύπτει (ναί, η Τουρκία…), τήν «πατρότητα» τών αρχαιολογικών ευρημάτων και τών ερειπίων αναρίθμητων αρχαιοελληνικών πόλεων πού βρίσκονται -δυστυχώς- στήν σημερινή επικράτειά της, ονομάζοντάς τα συλλήβδην …«προΟθωμα-νικά» (!!!), νά οικειοποιείται θρασύτατα τήν εθνότητα σπουδαίων προσωπικοτήτων αρχαιοελληνικών «μυθολογικών»-ιστορικών δράσεων και πολιτισμικής δημιουργίας όπως λ.χ. ο Ομηρος (…) και νά αρνείται πεισματικά τήν αναγνώριση και παραδοχή γενοκτονιών και άλλων διαχρονικών εγκλημάτων εις βάρος πλήθους λαών, μέ τά οποία -όμως- βαρύνεται κ.ο.κ.
5. Επομένως, η επιδιωκόμενη «συμψηφιστική» παρουσίαση και η επιλεκτική παρασιώπηση τής ιστορικής αλήθειας, γιά τήν άσπονδη σχέση Ελλήνων και Τούρκων, τήν οποία -όπως ήδη προείπαμε- σχεδιάζουν και προωθούν τά διεθνή εξουσιαστικά κέντρα γιά τούς δικούς τους γεωπολιτικούς, οικονομικούς και (εν γένει) εξουσιαστικούς λόγους αλλά και αναλαμβάνουν νά (μάς) επιβάλλουν «εργολαβικά» οι πάτρωνες ημεδαπών πολιτικών, τραπεζικών, εφοπλιστικών, εμπορικών και λοιπών οικονομικών συμφερόντων, μόνον υπέρ τού πραγματικού συμφέροντος τού Ελληνικού Λαού δ έ ν είναι.
Πολύ περισσότερο μάλιστα (δέν είναι…), διότι, εάν οι στόχοι τους αυτοί «ευοδωθούν», παράλληλα μέ τίς νεογραικυλικές μεθοδεύσεις πού υλοποιεί αδιάντροπα τό ημέτερο «Υπουργείο Μή Εθνικής Παιδείας» σέ δύο-τρείς δεκαετίες (τό πολύ…), Ελληνική Νεολαία, μέ γνώση τής παναρχαίας καταγωγής και ιστορικής συνέχειας τού έθνους μας αλλά και συνείδηση τών προγονικών μας κλεών, αρχών και αξιών δ έ ν θά υπάρχει πλέον.
6. Γιά όλους αυτούς τούς λόγους και αιτίες, εμείς θεωρούμε απαραίτητο ότι πρέπει νά προβούμε άμεσα σέ μία επίκαιρη και θεμελιωμένη ιστορικά, «αντεπίθεση» μαθησιακής υπενθύμισης, πληροφόρησης και γνώσης τών συνΕλλήνων και τών συνΕλληνίδων επί τών ιστορικών γεγονότων τής κρίσιμης περιόδου τής Τουρκοκρατίας.
Διότι, μόνον έτσι θά αντικρούσουμε αποτελεσματικά τήν δόλια και εθνομειοδοτική προσπάθεια νά παρουσιαστεί αυτή η σχέση (μεταξύ τών αιματοβαμμένων Τούρκων κατακτητών και τών πολυπροδομένων από τά συμφεροντολόγα -και τότε και σήμερα- κράτη τής Ευρωπαϊκής Δύσης, σκλαβωμένων Ελλήνων), περίπου ως …«ανθόσπαρτη», «επικοδομητική» και «ελκυστική» πρός αναβίωσή της (…)
7. Αποδεικτική βάση/«δεξαμενή» τής αντεπιθέσεώς μας είναι (κυρίως) :
α. Η -μοναδικής ιστορικής αξίας- επιτομή τού Κωνσταντίνου Σάθα μέ τίτλο «ΤΟΥΡΚΟΚΡΑΤΟΥΜΕΝΗ ΕΛΛΑΣ» (Εκδοση έτους 1869 και σύγχρονη -πολύτιμη- επανέκδοση από τό Βιβλιοπωλείο τού Νότη Καραβία.
β. Tό σπουδαίο «έργο καρδιάς και νού» τού Τάκη Κανδηλώρου μέ τίτλο «Ο ΑΡΜΑΤΩΛΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ» (Περίοδος 1500-1821) πού εκδόθηκε τό 1924 και έχει επανεκδοθεί -επίσης- από τό Βιβλιοπωλείο τού Νότη Καραβία.
γ. Τό -συλλεκτικό πλέον- βιβλίο τού Τάκη Λάππα «ΚΛΕΦΤΕΣ ΚΑΙ ΑΡΜΑΤΩΛΟΙ ΤΗΣ ΡΟΥΜΕΛΗΣ», από τίς εκδόσεις «ΑΤΛΑΝΤΙΣ» (και τέλος)
δ. Τά βιβλία τού -υπογράφοντος τήν παρούσα έρευνα- συγγραφέως Γρηγόρη Κοσσυβάκη μέ τίτλο :
(1) «ΙΔΟΥ ΟΙ ΤΟΥΡΚΟΙ» (Εκδόσεις «ΑΓΚΥΡΑ» έτος 2007 – Επανεκδ. «ΖΗΤΡΟΣ», έτος 2010) κ α ι
(2) «ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΟΣ ΗΠΕΙΡΩΤΙΚΟΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ» (Εκδόσεις «ΚΑΔΜΟΣ», έτος 2009).
=====================================================================
Ι Δ Ο Υ Λ Ο Ι Π Ο Ν
(άκρως περιληπτικώς)
Τό χρονικό τής επάρατης Τουρκοκρατίας εν Ελλάδι…
===============================================================================
1. Ετος 1453 : Κατάληψη τής Κωνσταντινουπόλεως τήν 29η Μαϊου 1453 από τούς Οθωμανούς Τούρκους τού Σουλτάνου Μωάμεθ Β’ και ηρωϊκός θάνατος τού τελευταίου Ελληνοβυζαντινού αυτοκράτορα Κωνσταντίνου Παλαιολόγου ΙΑ’.
Πλήρης υποταγή και υποτέλεια τής Ορθόδοξης Εκκλησιαστικής Ιεραρχίας στήν Οθωμανική «νέα τάξη πραγμάτων», μέ τήν άμεση επιλογή από τόν Σουλτάνο ως Πατριάρχη, τού περιβόητου -γιά τίς ανθελληνικές του θέσεις και συμπεριφορές- Γεωργίου «Σχολάριου». (Ηταν ο ίδιος σκοταδιστής ιερωμένος πού είχε ρίξει στήν πυρά τά πολύτιμα συγγράμματα τού μεγάλου νεοπλατωνικού φιλοσόφου Γεωργίου Πλήθωνος…)
Ετσι, αποκαλύφθηκε «ποιοί» ήσαν εκείνοι πού προπαγάνδιζαν σέ όλη τήν διάρκεια τής δραματικής πολιορκίας τίς προδοτικές διαδόσεις περί τής …«εμφανίσεως στήν Αγιά Σοφιά αρχαγγέλου», ο οποίος δήθεν μετέφερε «μήνυμα εξ ουρανού, πώς είναι θέλημα Θεού, η Πόλη νά Τουρκέψει…»
Όμως παρά τήν πτώση τής Πόλης (και παρ’ όλη τήν δόλια προδοσία τού Εκκλησιαστικού Ιερατείου…), κάποιοι Ελληνες μαχητές συνεχίζουν νά πολεμούν και δ έ ν παραδίδουν τά όπλα τους!!! Οι Τούρκοι, παρά τίς συνεχείς επιθέσεις τους, δέν κατορθώνουν νά καταλάβουν μέρος τού θαλάσσιου τείχους τής Πόλης, τό οποίο υπερασπίζουν ηρωϊκά 300 Κρήτες τοξότες. Ετσι, συνθηκολογούν μαζί τους και οι τελευταίοι γενναίοι υπερασπιστές τής Πόλης αποχωρούν ένοπλοι γιά τήν Βενετοκρατούμενη Κρήτη μέ δύο πλοία.
Τό ανωτέρω -μέγιστης συμβολικής σημασίας γεγονός- είναι ελάχιστα γνωστό, αφού ποτέ δέν περιελήφθη στά διδακτικά μας βιβλία, προφανώς γιατί συμβόλιζε τό «εξοβελιστέο» πνεύμα τής προτροπής σέ αντίσταση τών Ελλήνων κατά τών βαρβάρων Τούρκων κατακτητών, τό οποίο -κατά τό παράδειγμα τών Κρητικών παλληκαριών- δ έ ν έπαυσε ούτε μέ τήν πτώση τής Πόλης, αλλά διατηρήθηκε αδιάκοπα μέχρι τήν μεγάλη επανάσταση τού 1821, όπως θά διαπιστώσουμε μέσα από τίς επόμενες σελίδες τού χρονικού μας.
Αντίθετα, ο «προβοκάτορας αρχάγγελος» είναι πασίγνωστος -και διδακτέος στά Ελληνόπουλα- ακριβώς διότι, μέ τήν «παρουσία» του και τήν ηττοπάθεια πού εξέπεμπε τό -δήθεν- θεϊκό μήνυμά του, αφ’ ενός «δικαιολογούσε» τό τρισάθλιο προσκύνημα τού Εκκλησιαστικού Ιερατείου (και τότε και επί 400 χρόνια στήν συνέχεια) και αφ’ ετέρου επέβαλλε επιτακτικά τήν υποταγή τών «Ρωμιών» στούς Οθωμανούς κατακτητές, αφού η αφόρητη σκλαβιά, ήταν -δήθεν- «θέλημα Θεού»… και -βεβαίως- «έπρεπε νά τήν υπομείνουμε χωρίς αντίσταση»!!!
(Και μετά απ’ όλα αυτά, καμώνονται ότι πασχίζουν γιά τό Εθνος και τήν Πατρίδα, οι υποκριτές…)
2. Ετη 1457-1463. (Ωστόσο, υπήρξαν και οι φωτεινές εξαιρέσεις…)
Ο Ελληνας επίσκοπος Βησσαρίων, διαφεύγει από τήν αιχμαλωσία και διατρέχει τήν Ευρώπη προτρέποντας τούς δυτικούς ηγεμόνες σέ σταυροφορία κατά τών Τούρκων. Ο βασιλιάς τής Γαλλίας Λουδοβίκος ΙΑ’ προσπαθεί δολίως νά τήν αποτρέψει. Ωστόσο, χιλιάδες Ευρωπαίοι σταυροφόροι συγκεντρώνονται στό λιμάνι τού Αγκώνα αλλά -δυστυχώς- ο θάνατος τού Πάπα Πίου ΙΒ’ ματαιώνει τήν σταυροφορία.
3. ΕΤΟΣ 1463. Απόβαση τών Βενετών στό Αργος και στό Ναύπλιο ενώ ο Βενετικός στόλος διατρέχει τό Αιγαίο και οι Ελληνες τών νησιών ξεσηκώνονται. Εξέγερση στήν Πελοπόννησο. Οι Πελοποννήσιοι παίρνουν τά όπλα μέ ηγέτες τούς : «Σγουρομάλλη» Παλαιολόγο (άρχοντα τής Καρύταινας), Μιχαήλ Ράλλη (αρχηγό τών Σπαρτιατών-Μανιατών) και Πέτρο Μπούα (αρχηγό τών Αρβανιτών-Βορειοηπειρωτών).
Πολιορκία τής τουρκοκρατούμενης Κορίνθου και ανέγερση τείχους στόν Ισθμό. Ηττες τών Βενετών και αποχώρησή τους ενώ οι Ελληνες επαναστάτες συνεχίζουν νά μάχονται μόνοι μέ τούς Τούρκους. Μάχες έξω από τήν Πάτρα, αιχμαλωσία και μαρτυρικός θάνατος τού Μιχαήλ Ράλλη από τούς Τούρκους μέ ανασκολοπισμό.
Αδυναμία τών Τούρκων νά καταλάβουν τό κάστρο τού Αιγίου πού υπε-ρασπίζεται γενναία ο Γρέζας Παλαιολόγος. Αποχώρηση τών πολιορκη-μένων Ελλήνων με τά όπλα τους και μετοικεσία τους στήν Ιταλία μέ Βενετικά πλοία.
4. ΕΤΟΣ 1465. Ο Ελληνας πολέμαρχος Γεώργιος Καστριώτης ή «Σκεντέρμπεης», πού αντιμετωπίζει νικηφόρα τούς Τούρκους συνεχώς από τό 1443 και επί 23 ολόκληρα χρόνια (!!!), επί κεφαλής Ηπειρωτών και Αλβανών οπλαρχηγών, έρχεται στήν Ρώμη και ζητά στρατιωτική και οικονομική βοήθεια από τόν Πάπα και τούς Ιταλούς ηγεμόνες, γιά νά συνεχίσει τόν αγώνα του, πλήν ματαίως.
Την 17η Ιανουαρίου 1468, ο «Σκεντέρμπεης» πεθαίνει από ελονοσία, ωστόσο η αντίσταση Ηπειρωτών και Αλβανών συμμαχητών του συνεχί-ζεται γιά δέκα χρόνια ακόμη, οπότε ένα μεγάλο μέρος αυτών, μέ επικεφαλής τόν γυιό του Ιωάννη Καστριώτη και τόν γυναικαδελφό του Κων/νο Αριανίτη-Κομνηνό, εγκαθίστανται στήν Απουλία τής Κ.Ιταλίας ενώ άλλοι «διαχέονται» στόν ορεινό Ηπειρωτικό χώρο, τά Ιόνια νησιά και τήν Πελοπόννησο. Οι Τούρκοι εξαπολύουν μεγάλης εκτάσεως υποχρεωτικό εξισλαμισμό σέ βάρος τών πληθυσμών τής ευρύτερης περιοχής πού αποτελεί τήν σημερινή Αλβανία και καθιερώνουν έντονο «παιδομάζωμα».
Ετσι προέκυψαν οι -μετέπειτα- πολυπληθείς Μουσουλμάνοι Αλβανοί, πού μέ τόν φανατισμό τών προσήλυτων («εξωμοτών»), μεταβλήθηκαν από Τουρκομάχοι υπό τον «Σκεντέρμπεη, σέ μισθοφόρους τών Οθωμανών δυναστών και σφαγείς τών πρώην συμμαχητών και συμπατριωτών τους.
5. ΕΤΟΣ 1474. Οι Τούρκοι πολιορκούν τήν Λήμνο αλλά η τελική απόβασή τους στό φρούριο τού «Κότσινου» αποτυγχάνει όταν, η νεαρή Ελληνίδα Μαρούλα, παίρνοντας τό σπαθί και τήν ασπίδα τού τραυματισμένου πατέρα της μπαίνει επικεφαλής στρατού και λαού και ρίχνουν τούς Τούρκους εισβολείς στήν θάλασσα.
6. ΕΤΟΣ 1481. Επανάσταση τών Ελλήνων στήν Μάνη υπό τήν ηγεσία τού Ηπειρώτη Κορκόνδυλου Κλαδά, ο οποίος μάχεται υπό γαλανόλευκη σημαία μέ σταυρό. Εκστρατεία και απόβαση τών : Ιωάννη Καστριώτη και Κορκόνδυλου Κλαδά στήν περιοχή τής Β.Ηπείρου. Καταλαμβάνουν τήν Χιμάρα και εξήντα (60) ΒορειοΗπειρωτικά χωριά ξεσηκώνονται.
Όμως, οι Βενετοί (πού έχουν συνάψει ανακωχή μέ τούς Τούρκους), παρακωλύουν τόν εφοδιασμό τους και η επανάσταση δέν εξαπλώνεται.
7. ΕΤΗ 1492-1495. Πέντε χιλιάδες Ελληνες επαναστάτες υπό τούς Ανδρέα Παλαιολόγο και Κων/νο Αριανίτη-Κομνηνό (ο οποίος επικαλείται αρχαιοελληνική καταγωγή από τούς Μακεδόνες τού Μεγάλου Αλεξάνδρου…), κυριεύουν τήν Βορειοηπειρωτική πόλη Σκόδρα και προελαύνουν πρός Ν.Ηπειρο και Θεσσαλία, ενώ οι Τούρκοι υποχωρούν τρομοκρατημένοι.
Όμως και πάλι οι Βενετοί, σέ συνεννόηση πρός τούς Τούρκους, αποκόπτουν τόν εφοδιασμό τών Ελλήνων επαναστατών και πράκτορές τους δολοφονούν μέ δηλητήριο τόν ανυπότακτο ηγέτη τους Κων/νο Αριανίτη-Κομνηνό. Οι επαναστάτες ηττώνται και οι Ελληνικοί πληθυσμοί, οι οποίοι τούς συνέδραμαν, κατασφάζονται από τούς Τούρκους.
8. ΕΤΟΣ 1500. Ο Σουλτάνος Βαγιαζίτ εκστρατεύει κατά τής Πελοποννήσου και καταλαμβάνει Πύλο, Μεθώνη και Κορώνη, σφάζοντας αλύπητα τούς Ελληνικούς πληθυσμούς. Οι Ελληνες καταφεύγουν στά όρη τού Μωριά και αντιστέκονται. Η προφορική παράδοση διασώζει γιά τήν εποχή εκείνη τήν ύπαρξη κάποιου οπλαρχηγού Τριαντάφυλλου Τσεργίνη, ο οποίος έμελλε νά γίνει ο γενάρχης τών Κολοκοτρωναίων.
9. ΕΤΟΣ 1522. Πολιορκία και άλωση τής Ρόδου πού τήν υπερασπίσθηκαν μέ γενναιότητα οι Ιππότες τού Τάγματος Αγίου Ιωάννου και οι Ελληνες τής νήσου. Μετοίκηση τών Ιπποτών και χιλιάδων Ροδίων σέ Πελοπόννησο και Κρήτη.
Κατάληψη από τούς Τούρκους και τών νήσων Κώ, Καλύμνου, Νισύρου, Σύμης, Κάσου και Καρπάθου. Σφαγές και προσφυγικές μετοικεσίες μέρους τών Ελληνικών πληθυσμών.
10. ΕΤΟΣ 1525. Επανάσταση τών Ελλήνων σέ Μεθώνη και Κορώνη μέ τήν βοήθεια τών Ιωαννιτών ιπποτών. Εγκατάλειψή τους από τούς Δυτικούς και δεινή πολιορκία τής Κορώνης από τούς Οθωμανούς, μέ σκληρές μάχες, νίκες και ήττες αλλά και σφαγές τών Ελλήνων τής Μεσσηνίας. Μετοικεσία τών λιμοκτονούντων κατοίκων τής Κορώνης στήν Μεσσήνη τής Σικελίας, όπου αποδεκατίζονται και από τήν πανώλη.
11. ΕΤΟΣ 1537. Ο Τουρκικός στόλος μέ νέο Ναύαρχο τόν εξωμότη πειρατή Χαϊρεντίν «Μπαρμπαρόσσα» («Κοκκινογένη»), καταναυμαχεί τόν Βενετικό στόλο έξω από τούς Παξούς, αποβιβάζει τά Τουρκικά στίφη στήν Κέρκυρα και πολιορκεί τά ισχυρά φρούρια τής πόλεως πού υπερασπίζουν Βενετικά στρατεύματα και Ελληνες εθελοντές.
Γιά τήν πολύμηνη πολιορκία και τίς μεγάλες καταστροφές τής ευημερούσας μέχρι τότε Κέρκυρας, έχει καταγραφεί λεπτομερές χρονικό από τόν αυτόπτη Κερκυραίο Νίκανδρο Νούκιο, πού περιέχεται στό βιβλίο τού Κων. Σάθα «Τουρκοκρατούμενη Ελλάς» και είναι συγκλονιστικό :
«…Ω! πώς αδακρυτί την μνήμην ενέγκω τη ενσκηψάση τοι συμφορά γλυκεία μοι Πατρίς!… Δέδοκτο τοίνυν υπό του Σουλεϊμάνου, την μέν νήσον πυρί και σιδήρω καταναλώσαι, την δε πόλιν …..πολιορκείν. Οι δε της πόλεως ουδέν αυτώ ανταπεκρίναντο, ελόμενοι πασσυδεί μάλλον απολέσθαι ή τώ βαρβάρω εαυτούς εγχειρείν… Ο δε Χαϊρεντίν …. τάς λοιπάς (Τουρκικάς) δυνάμεις περαιώσας ες τά πέριξ χωρία και επί πάσαν την νήσον… ωμότατα τοίς εντυγχάνουσι διετίθεντο, κτείνοντες, ζωγρούντες, λεηλατούντες, σκυλεύοντες, εμπιμπρώντες, διαφθείροντες προς ύβρεις παρθένων και γυναικών υπάνδρων εμπαροινούντες, παίδων και μειρακίων ού φειδόμενοι, πρεσβύτας ανηλεώς κατασφάττοντες, ευκτηρίους οίκους καταμιαίνοντες, κτήνη και ζώα ες τάς εκκλησίαις εμβιβάζοντες…, τού ανθρωπείου αίματος τών κτηνών συμφύροντες και τ’ άλλα οπόσα η βάρβαρος χείρ ποιείν είωθεν…»
(Και ακόμη) «…Ορών ούν ο βασιλεύς των Τούρκων μη προχωρήσαντα αυτώ κατά γνώμην τά πράγματα και τον χειμώνα αρχόμενον ήδη…., έγνω την μέν πολιορκίαν εκ του άστεως αφαιρείν, λεηλατήσαι δε και σκυλεύσαι την νήσον όσον εξήν τώ στρατώ επέτρεψε… και εμπρήσαι πάν οτιούν δεινόν επαγαγόντας… Ηρξαντο δε τά λάφυρα ες τάς ναύς εμβιβάζειν οι βάρβαροι, τους δ’ αιχμαλώτους ες το αντιπέραν Ηπείρου διαπεράν. Ην δε οράν γηραιών πλήθος, αγομένων μεθ’ ύβρεων και σκυλμών ως προς τάς ναύς, και τους μέν ορθοποδούντες και εμβαίνοντας ταίς κώπαις παρακαθίζοντες, απεκλήρουν. Τούς δε γήρα πιεζομένους ή νόσω τετρυχωμένους και νωθρώς εκ τούτου βαδίζοντας, ξίφεσι κατέκοπτον, ομοίως δε και τά γυναίκας ετίθουν, ού γήρας αιδούμενοι ούχ ηλικίαν οικτείροντες, ού νεότητος φειδόμενοι, ού νηπιότητα ελεούντες αλλ’ απαξαπλώς άπαντας ταίς τριήρεσιν ενεβίβαζον, ες δουλείαν αποτα-μιεύοντες ή έργον μαχαίρας ανηλεώς κατεργάζοντες… Ηνίκα δ’ οι ανά την νήσον διασκεδασθέντες ες το λεηλατείν επανέστρεψαν βάρβαροι, απάσας τάς εν τώ εμπορείω οικήσεις πυρί κατηνάλωσαν. Οσα δε ανθρωπίνης χειρός ετύγχανον έργα, ταύτα κατεδαπάνουν και έφθειραν, όσα δε γής φυτά, ήτοι δένδρα, αμπελώνες και καρποί… καταλιμπάνειν…
Ωχοντο δε απιόντες, έχοντες μέν εκ τών τής νήσου ανδραπόδων (αιχμαλώτων) δισχιλίους… Διελθόντες δέ εκ Παξών διέπραξαν και ενταύθα ομοίας στυγεράς κακουργίας…»
Και ενώ η Κέρκυρα πολιορκείται, οι αδάμαστοι Χιμαριώτες επαναστα-τούν και υπό τόν οπλαρχηγό Δαμιανό, οργανώνουν καταδρομική επιχείρηση εναντίον τού στρατοπέδου τών Τούρκων, φθάνοντας σχεδόν μέχρι τήν σκηνή τού Σουλτάνου!!! Εν τέλει, μετά από σκληρές μάχες και μέ πολλές θυσίες, αποκρούουν τήν απόβαση τών Τούρκων στήν περιοχή τους και διατηρούν τήν ανεξαρτησία τους.
Ο Χαϊρεντίν, μετά τήν αποτυχία του νά καταλάβει τήν Κέρκυρα, λεηλατεί Κεφαλληνία, Ζάκυνθο και Κύθηρα, σφάζοντας και αιχμαλωτίζοντας τούς Ελληνικούς πληθυσμούς. Εν συνεχεία κατευθύνεται στό Αιγαίο και κυριεύει Σύρο, Γυάρο, Ιο, Αστυπάλαια, Αίγινα, Πάρο, Αντίπαρο, Τήνο και Νάξο, επίσης τρομοκρατώντας και αποδεκατίζοντας τούς κατοίκους τους.
12. ΕΤΟΣ 1538. Οι Τούρκοι πολιορκούν επί τρία χρόνια τό Ναύπλιο και τήν Μονεμβασιά αλλά αποτυγχάνουν πρό τής ηρωϊκής αντιστάσεως τών Ελλήνων κατοίκων και τών Βενετικών φρουρών. Ηρωϊκή δράση και δόλιος θάνατος τού Ελληνα πολεμάρχου Βρετού Μποζίκη.
Ο επίσκοπος Μονεμβασίας Δωρόθεος περιγράφει σέ χρονικό του τίς ατελείωτες συμφορές τών πολιορκημένων στό Ναύπλιο Ελλήνων :
«…Απέθανον γούν εις το Ναύπλιον επτά χιλιάδες άνθρωποι από τήν πείναν και τήν δίψαν και οι πόλεμοι δέν έπαυσαν. Και εσκοτώθη ο θαυμαστός άνθρωπος και ανδρειωμένος κύρ Βρετός ο Μποζίκης, ότι τόν εκτύπησαν εις τήν πλάτην μέ τό τουφέκι. Και λέγουν ότι, από τάς πολλάς νίκας οπού έκανεν, εφθόνησέν τον ο γοβερναδόρος Αυγουστής Κλουζός, Φράγκος και έβαλλεν άνθρωπον και εσκότωσέ τον, τήν μεγάλη Πέμπτη. Και έγινε μέγας θρήνος εις τό Ναύπλιον και οι Τούρκοι εχάρησαν και έδωκαν λουμπάρδαις…» (κανονιοβολούσαν χαρμόσυνα).
Παράλληλα, ο Τουρκικός στόλος υπό τόν Χαϊρεντίν κυριεύει τήν Σκιάθο και τήν Κάρπαθο, λεηλατεί Μυλοπόταμο και Σητεία, επιβάλλει σκληρή φορολογία σέ Ανδρο και Σέριφο και εξοντώνει τούς μοναχούς τών Στροφάδων νήσων.
13. ΕΤΟΣ 1543. Ο Κερκυραίος λόγιος Αντώνιος Επαρχος απευθύνει επιστολές πρός τούς Ευρωπαίους ηγεμόνες εξορκίζοντάς τους νά σπεύ-σουν πρός απελευθέρωση τής σκλαβωμένης Ελλάδος και δημοσιεύει στήν Βενετία μία σημαντική ελεγεία μέ τόν τίτλο «Θρήνος εις την Ελλά-δος καταστροφήν». Ευτυχώς γιά τούς υπόδουλους Ελληνες, εν έτει 1546 ο Χαϊρεδίν αποθνήσκει και οι Τούρκοι στερούνται τών υπηρεσιών του.
14. ΕΤΟΣ 1565. Επανάσταση σέ Ηπειρο και Ρούμελη μέ αιτία τό «παιδομάζωμα». Οι ατρόμητοι Χιμαριώτες αντιμετωπίζουν απόβαση 8.000 Τούρκων και τούς κατανικούν. Επιβάλλουν έντιμη συνθήκη ειρήνης μέ τήν οποία εξασφαλίζουν αυτοδιοίκηση, απαλλαγή από τόν κεφαλικό φόρο («χαράτσι»), ελεύθερη οπλοφορία και αποτρέπουν τό παιδομάζωμα στίς περιοχές τους.
15. ΕΤΟΣ 1570. Ο νέος Σουλτάνος Σελήμ Β’, μέ τήν προτροπή τού Εβραίου ηγεμόνα τής Νάξου Ιωσήφ Νάζη (τοποτηρητή και φοροεισπρά-κτορα τών Τούρκων), αποφασίζει και σχεδιάζει τήν κατάκτηση τής Κύπρου. (Εν συνεχεία), κατά τό ίδιο έτος, περί τίς 200.000 Οθωμανικού στρατού αποβιβάζονται στήν Κύπρο και μετά από μακρά πολιορκία καταλαμβάνουν κατ’ αρχάς τήν Λευκωσία, όπου προβαίνουν σέ φοβερές σφαγές τού πληθυσμού και, εν συνεχεία, τήν Αμμόχωστο όπου τούς αντιμετωπίζουν μέ γενναιότητα οι Ελληνες κάτοικοι και οκτώ χιλιάδες Βενετοί στρατιώτες υπό τόν «προβλεπτή» Μαρκαντώνιο Μπραγκαντίνο, τόν πολέμαρχο Εκτορα Μπαλιόνε και άλλους γενναίους οπλαρχηγούς, προκαλώντας τους τεράστιες απώλειες.
Εν τέλει, οι Τούρκοι προτείνουν στούς πολιορκημένους συνθηκολόγη-ση αλλά, γιά μιά ακόμη φορά, παραβαίνουν τίς συμφωνίες παράδοσης και τούς μέν αιχμαλώτους οπλαρχηγούς, στρατιώτες και πολίτες κατέσφαξαν, τόν δέ γενναίο Μπραγκαντίνο, αφού τόν βασάνισαν και τόν διαπόμπευσαν μέ αισχρούς τρόπους, εν τέλει τόν έγδαραν ζωντανό.
Οι Ελληνίδες τής Κύπρου πού αιχμαλωτίσθηκαν, συγκεντρώθηκαν σέ ένα μεγάλο πλοίο τό οποίο ήταν φορτωμένο μέ λάφυρα, προκειμένου νά σταλούν στήν Πόλη, γιά τά χαρέμια και τά σκλαβοπάζαρα.
Η ωραιότατη Αρνάλδα, θυγατέρα τού Ελληνα άρχοντα Ρουχιά (πού είχε πέσει μαχόμενος στήν Λευκωσία), βρήκε τρόπο νά βάλει φωτιά στήν πυριτιδαποθήκη τού μεγάλου πλοίου, ανατινάζοντάς το μαζί μέ δύο άλλα ελλιμενισμένα τουρκικά πλοία και προκαλώντας μεγάλη καταστροφή και τρόμο στούς Τούρκους.
16. ΕΤΟΣ 1571. Ο Τουρκικός στόλος υπό τόν περιώνυμο πειρατή Ουλούτζ Αλή πλέει και πάλι πρός κατάληψη τής Κέρκυρας. Τουρκικό σώμα στρατού πού αποβιβάστηκε στό Μαδράκι γιά λαφυραγώγηση, πέφτει σέ ενέδρα Ελλήνων ιππέων υπό τόν οπλαρχηγό Γεώργιο Μόρμορη και εξοντώνεται.
Οι Τούρκοι αποτυγχάνουν στήν Κέρκυρα αλλά ενισχυμένοι μέ πειρατικά πλοία τού Αλγερίου και τής Τύνιδας, καταπλέουν στά παράλια τής Κρήτης και κάνοντας αιφνιδιαστικές αποβάσεις λεηλατούν και πυρπολούν περί τά πενήντα χωριά στήν επαρχία Αποκορώνου, αποχωρούν δέ μέ χίλιους αιχμαλώτους τούς οποίους «προωθούν» στά σκλαβοπάζαρα.
Στήν συνέχεια, ο Τουρκοπειρατικός στόλος πραγματοποιεί αποβάσεις και λεηλατεί τά Κύθηρα, τήν Ζάκυνθο και τήν Κεφαλληνία, σφάζοντας, αιχμαλωτίζοντας και σκλαβώνοντας περί τίς έξη χιλιάδες Ελληνες και Ελληνίδες.
Οι Ευρωπαίοι ηγεμόνες, μετά τήν κατάληψη τής Κύπρου και τήν απάνθρωπη πειρατική δράση τού Τουρκικού στόλου, επί τέλους ομονοούν και ο ενωμένος Ευρωπαϊκός στόλος υπό τόν Δόν Ζουάν τής Αυστρίας (και διάδοχο τού Ισπανικού θρόνου), αντιμετωπίζει τούς Οθωμανούς στήν θάλασσα τής Ναυπάκτου και τούς καταναυμαχεί.
Στόν Ευρωπαϊκό στόλο περιλαμβάνονταν και περί τά 12 πλοία μέ Ελληνες πλοιάρχους και πληρώματα από τήν Κρήτη, τήν Κεφαλληνία και τήν Ζάκυνθο αλλά και ένα πλοίο επανδρωμένο μέ δαπάνες τού διάσημου Ελληνα ζωγράφου Δομίνικου Θεοτοκόπουλου («Ελ Γκρέκο»), μέ κυβερνήτη τόν αδελφό του.
Στήν μεγάλη νίκη τών Ευρωπαίων στήν ναυμαχία τής Ναυπάκτου, συνέβαλαν τά μέγιστα οι -περίπου 15.000- Ελληνες «επίτακτοι» ναύτες ή σκλάβοι κωπηλάτες τών Τουρκικών πλοίων, οι οποίοι εξεγέρθηκαν στήν διάρκεια τής ναυμαχίας και μάλιστα, εκείνοι τής Τουρκικής ναυαρχίδας, συνέλαβαν τόν ναύαρχο Μπέη-Ζαντέ και τόν κρέμασαν στό πρωραίο κατάρτι, παραλύοντας τό ηθικό τών Τούρκων.
Μετά τήν νίκη τού Ευρωπαϊκού στόλου, οι Ελληνες επαναστατούν τό ίδιο έτος 1571, σέ πολλά σημεία τού Ελλαδικού χώρου.
Στό περίφημο «Χρονικό τού Γαλαξιδίου» περιγράφεται η εξέγερση στήν περιοχή τής Παρνασσίδας, η οποία όμως -αβοήθητη από τούς Δυτικούς- εξελίχθηκε σέ διώξεις και σφαγές τών Ελλήνων.
Αλλά και στήν Πελοπόννησο, οι Ελληνες εξεγείρονται υπό τούς αδελφούς Μελισσηνούς αλλά η επανάσταση χωρίς βοήθεια από τούς Ευρωπαίους αποτυγχάνει και οι Μελισσηνοί μέ πολλούς συμπολεμιστές τους και γυναικόπαιδα καταφεύγουν στήν Νεάπολη τής Ιταλίας.
Εν τώ μεταξύ οι Τούρκοι, πνέοντες μένεα γιά τήν πανωλεθρία τού στόλου τους, ναυπηγούν ταχύτατα νέα «αρμάδα» και επιδίδονται σέ επιδρομές και σφαγές τών Ελλήνων στήν Θεσσαλονίκη, τόν Αθω και τά νησιά τού Αιγαίου. Μεταξύ τών τραγικών θυμάτων οι Μητροπολίτες Θεσσαλονίκης και Πατρών, οι οποίοι καίγονται στήν πυρά πρός παραδειγματισμό.
17. ΕΤΟΣ 1585. Οι Ελληνες απελπισμένοι από τήν αδιαφορία και τήν διγλωσσία τών Δυτικών στρέφονται γιά βοήθεια πρός τήν Ρωσία.
Επανάσταση σέ Ακαρνανία και Ηπειρο μέ αρχηγούς τούς : Χρήστο Μπούα-Γρίβα, Πούλιο Δράκο και Μαλάμο. Κατάληψη τής Αρτας και παρ’ ολίγον απελευθέρωση τών Ιωαννίνων. Αλλά η βοήθεια πού είχαν υποσχεθεί οι Βενετοί και πάλι δέν ήλθε και οι επαναστάτες καταφεύγουν στά απάτητα -γιά τούς Τούρκους- βουνά τής Πίνδου, τών Αγράφων και τού Βάλτου. Ο Πάπας Σίξτος Ε’ εκφράζει ελπίδες και ευχές γιά τήν απελευθέρωση τής Ελλάδος αλλά μέ ευχές τό ποθούμενο δέν έρχεται. (…)
18. ΕΤΟΣ 1601. Τουρκικό φιρμάνι μέ ημερομηνία 29η Μαρτίου 1601, γιά επιβολή παιδομαζώματος επ’ απειλή καρατομήσεως τών γονέων πού αρνούνται τήν παράδοση τών παιδιών τους, προκαλεί και πάλι εξεγέρσεις τών υποδούλων Ελλήνων σέ Ρούμελη, Μακεδονία και Ηπειρο.
Εξ αιτίας τών φοβερών διώξεων τών Τούρκων κατά τήν εποχή εκείνη, παραδίδεται ότι, πολλοί Ηπειρώτες γιά νά σώσουν τά παιδιά τους καταφεύγουν στά όρη Σουλίου, όπου ήδη κατοικούν Ελληνικές οικογένειες, απόγονοι φυγάδων προηγούμενων διωγμών και συναθροίζο-νται. Ετσι δημιουργούνται εκεί οι πρώτοι «πυρήνες» παρουσίας τών -μετέπειτα- ξακουστών Σουλιωτών.
19. ΕΤΟΣ 1603-1606. Επιδρομές Τοσκανών, Ναπολιτάνων και Ιπποτών τής Μάλτας στό Αιγαίο. Απόπειρα καταλήψεως τής Πύλου και κατάληψη τής Κώ. Επαναστατικός οργασμός σέ όλη τήν Ελλάδα.
20. ΕΤΟΣ 1609. Ανταρσία τών Μανιατών. Ενέργειες τού Δούκα τής Νεβέρ (ο οποίος ήταν απόγονος τού τελευταίου δεσπότη τού Μυστρά Θωμά Παλαιολόγου), πρός ενίσχυση τής επαναστάσεως τών Ελλήνων.
21. ΕΤΟΣ 1616. Επανάσταση σέ Θεσσαλία και Ηπειρο υπό τόν Επίσκοπο Τρίκκης Διονύσιο, τόν επιλεγόμενο «Φιλόσοφο». Πρός στιγμήν καταλαμβάνει τά Ιωάννινα. Ηττα, σύλληψη και φρικτό μαρτύριο αυτού. Οι Τούρκοι τόν γδέρνουν ζωντανό καθώς και τόν επίσκοπο Σεραφείμ από τά Αγραφα, ο οποίος υπομένει τά μαρτύρια κατά τρόπο πού προκαλεί τόν θαυμασμό τών βασανιστών του.
22. ΕΤΗ 1645-1669. Τούρκο-Βενετικός πόλεμος στήν Κρήτη. Οι Ελληνες -όπως παντού- συμπαρατάσσονται μέ τούς Βενετούς, παρά τήν μακρόχρονη κατοχή τής μεγαλονήσου από αυτούς και τίς δόλιες συμπεριφορές τους, γιατί η σκλαβιά υπό τούς Τούρκους είναι ανυπόφορη.
Ο φοβερός σέ πολεμικά γεγονότα αλλά και ιδιαιτέρως πολύνεκρος πόλεμος στήν Κρήτη (απαριθμούνται ως νεκροί εκατέρωθεν, τριάντα χιλιάδες Κρητικοί και Βενετοί αλλά και εκατό χιλιάδες Τούρκοι…), περιγράφεται μέ ενάργεια σέ μακροσκελές επικό στιχούργημα τού Ρεθυμνιώτη Μαρίνου Τζάνε Μπουνιαλή, μέ ιδιαίτερη αναφορά στίς πολιορκίες και καταλήψεις από τούς Τούρκους τών Χανίων, τού Ρεθύμνου και -τέλος- τού Χάνδακα (Ηράκλειο), η οποία διήρκεσε επί 25 ολόκληρα χρόνια και θεωρείται η πλέον μακροχρόνια πολιορκία στήν παγκόσμια ιστορία τών πολέμων. (…)
(«Τό δέ τού Μπουνιαλή στιχούργημα, μνημείον πολύτιμον διά τήν νεοελληνικήν ιστορίαν και φιλολογίαν, εί και δίς τυπωθέν εν Ενετία επί τοσούτον κατέστη σπάνιον, ώστε ο φιλόβιβλος δύναται νά θεωρήση σπουδαίον αληθώς εύρημα τήν απόκτησιν αντιτύπου…»)
Παράλληλα, κατά τήν διάρκεια τού ΤουρκοΒενετικού πολέμου γιά τήν κατοχή τής Κρήτης, στόν υπόλοιπο Ελλαδικό χώρο συμβαίνουν έντονες επαναστατικές κινήσεις σέ συνεργασία μέ τούς Βενετούς πού τίς ενισχύουν κυρίως ως αντιπερισπασμό στήν πολιορκία τού Χάνδακα.
Ετσι έχουμε πολιορκία τού Ναυπλίου τόν Ιούνιο 1647 αλλά και επιδρομές τού Βενετικού στόλου με την συνδρομή καταδρομικών Ελληνικών πλοίων -ιδίως Μανιατικών- σέ Εύβοια, Βόλο, Χίο, Μυτιλήνη και Τσεσμέ.
Περιγράφεται ακόμη μιά μεγάλη ναυμαχία παρά τήν Νάξο όπου, ο Βενετικός στόλος και καταδρομικά Ελληνικών πλοία από τήν Ζάκυνθο, τήν Κεφαλληνία, τήν Μάνη και τήν Κρήτη, καταναυμαχεί τόν Τουρκικό στόλο και απαλλάσσει γιά μερικούς χρόνους τά νησιά του Αιγαίου από τίς φοβερές επιδρομές του.
(Τότε περιγράφεται και μία τρομερή έκρηξη τού ηφαιστείου τής Θήρας ή «Σαντορίνης», η οποία συνέβη τήν 29η Σεπτεμβρίου 1650).
Ακόμη, οι Μανιάτες, πού διακρίνονται γιά τίς παράτολμες πειρατικές τους καταδρομές, δέν διστάζουν νά επιτεθούν στόν Τουρκικό στόλο πού πολιορκεί τόν Χάνδακα και τό έτος 1661, «αναπετάσαντες τήν σημαίαν τής επαναστάσεως επολιόρκησαν και κατέλαβαν τάς Καλάμας…».
Οι Τούρκοι προκειμένου νά «συνετίσουν» τούς Μανιάτες, μέ ισχυρή μοίρα τού στόλου τους (στήν οποία ναύαρχος ορίζεται ο Τούρκος αρχιπειρατής Χασάν Μπαμπάς), επιχειρούν απόβαση στίς Κιτριές αλλά οι Μανιάτες ενισχυμένοι μέ ανέλπιστη επικουρία Μανιατισσών τούς αποκρούουν στήν παραλία και «κατά την νύκτα δέκα Μανιάτες ριφθέντες εις τήν θάλασσαν έκοψαν τάς κάλους τών αγκυρών τού στολίσκου, εξ ού δύο πλοία ριφθέντα επί τών βράχων συνετρίβησαν και διηρπάγησαν υπό τών Μανιατών, οίτινες και πολλούς Τούρκους ηχμαλώτισαν», μόλις δέ ο Χασάν Μπαμπάς, αισχρώς φεύγων, ηδυνήθη ίνα σωθή επί ενός και μόνου πλοίου…».
Αλλά και οι Χιμαριώτες, κατά τήν διάρκεια τού μεγάλου Κρητικού πολέμου, επαναστατούν γιά μία ακόμη φορά κατά τών Τούρκων, πού -μή μπορώντας νά τούς καταβάλλουν- ανανεώνουν τά προνόμιά τους.
Στίς αρχές τού έτους 1669, οι Τούρκοι απελπισθέντες ότι θά μπορέσουν νά καταλάβουν τόν Χάνδακα, προτείνουν συνθηκολόγηση μέ βασικό όρο τήν παγίωση τών κεκτημένων, επομένως και διατήρηση τής κατακτήσεως τών Χανίων και τού Ρεθύμνου. Όμως Βενετοί και Ελληνες, παρά τήν τραγική κατάσταση στήν οποία βρίσκονται και τήν -κατ’ εκείνες τίς ημέρες- απώλεια τού Κρητικού πολέμαρχου Κορνάρου από έκρηξη πυρίτιδος, αρνούνται ελπίζοντας σέ απελευθέρωση όλης τής μεγαλονήσου.
Εν τέλει όμως, κατά τό έτος 1669, ο Βενετός αρχιστράτηγος Φραντζέσκο Μοροζίνι, αναγκάζεται νά συνθηκολογήσει μέ τούς Τούρκους και παραδίδει τόν Χάνδακα. Αρχίζει δουλεία διαρκείας 250 ετών γιά τήν υπερήφανη Κρήτη, η οποία επί πλέον έχει υποστεί τεράστιες καταστροφές και πρωτοφανή πληθυσμιακή ερήμωση.
Ο ποιητής Τζάνε Μπουνιαλής θρηνεί : «…Ένα νησί περίφημον πώς εκαταπατήθη και σκοτωθήκαν άμετροι και πόσον αίμα ‘χύθη. Οπού ‘χεν όλον τό νησί χιλιάδες εξακόσιες, ανθρώπους κ’ εστολίσαν το με χάρες άξιες τόσες… Αν μαζωχτούν οι Κρητικοί, όλοι δεν είνε, κρίνω, δέκα χιλιάδες ζωντανοί ‘πού τόν καιρόν εκείνον, διατί εσκοτωθήκανεν, διατί εσκλαβωθήκαν, σταίς χώραις οι κακότυχοι εδιαμοιρασθήκαν…».
(Και βέβαια οι Τούρκοι δέν αργούν…) Μετά τήν κατάληψη τού Χάνδακα, οι Τούρκοι επανέρχονται εναντίον τών Μανιατών και μέ άφθονο χρυσό προκαλούν -δυστυχώς- διχόνοια και «βεντέττες» (αλληλοσκοτωμούς), μεταξύ ισχυρών οικογενειών τής Μάνης. Μία από τίς συνέπειες αυτής τής αστόχαστης Ελληνικής διχόνοιας είναι η εγκατάλειψη τής πατρώας γής από τήν μεγάλη οικογένεια τών Στεφανόπουλων, πού εγκαταστάθηκε τότε σύσσωμη στήν Γαλλική νήσο Κορσική, από αυτήν δέ τήν ονομαστή οικογένεια τής Μάνης, είναι γνωστό ότι καταγόταν και η μητέρα τού Μεγάλου Ναπολέοντος, η περίφημη Λετίτσια. Μέ αυτές τίς ενέργειες οι Τούρκοι αποκαθιστούν τήν κυριαρχία τους στήν Πελοπόννησο.
24. ΕΤΗ 1684-1686. Η συντριβή τών Οθωμανών πρό τών τειχών τής Βιέννης, προκαλεί ενθουσιασμό στούς υπόδουλους λαούς τών Βαλκανίων και οι Βενετοί σπεύδουν νά στείλουν στό Ιόνιο πέλαγος τόν στόλο τους, μέ ναύαρχο τόν γενναίο υπερασπιστή τής Κρήτης, τόν Φραντζέσκο Μοροζίνι, προκειμένου νά συνεγείρει τούς Ελληνες τής Επτανήσου και τής Ακαρνανίας. Πράγματι, οι πάντοτε «αρειμάνιες» επαρχίες Βάλτου και Ξηρομέρου εξεγείρονται πρώτες.
Μέ τόν στόλο τών Βενετών συνεκστρατεύουν και τρείς ξακουστοί Ελληνες αρματωλοί, ο Αγγελής Σουμίλας ή «Βλάχος» από τά Γιάννενα, ο Πάνος Μεϊντάνης από τήν Κατούνα τής Ακαρνανίας και τό «Μικρό» Χορμόπουλο από τήν ορεινή περιοχή τών Αγράφων.
Αυτοί είχαν αιχμαλωτισθεί αρχικά από τούς Βενετούς μέ δόλο ως ανυπότακτοι και «φοροφυγάδες» αλλά, ενώ μεταφέρονταν σιδηροδέ-σμιοι στήν Βενετία γιά δίκη και (βέβαιη) εκτέλεση, τό Βενετσιάνικο πλοίο δέχθηκε επίθεση από Αλγερινούς πειρατές και κινδύνευε νά κυριευθεί.
Τότε, οι αιχμάλωτοι αρματωλοί ζήτησαν από τόν Βενετό πλοίαρχο νά τούς ελευθερώσει προκειμένου νά πάρουν μέρος στήν μάχη και εκείνος δέχθηκε. Ακράτητοι οι Ελληνες οπλαρχηγοί όρμησαν στούς πειρατές και οι Βενετοί αναθαρρήσαντες αντεπετέθησαν και όχι μόνο τούς απέ-κρουσαν αλλά κατέλαβαν και τό πειρατικό πλοίο.
Οι Βενετοί, εκτιμώντας τήν παλληκαριά τών Ελλήνων οπλαρχηγών, τούς προσέλκυσαν στήν υπηρεσία τους και στήν νέα αυτή ναυτική εκστρατεία κατά τών Τούρκων (η οποία έγινε μέ τριάντα οκτώ γαλέρες, έξη γαλεάτσες και πολλά φορτηγά πλοία), τούς αποβίβασαν στίς Ηπειρωτικές ακτές, προκειμένου νά επιστρατεύσουν τούς οπαδούς τους και νά προετοιμάσουν τήν πολιορκία τής Λευκάδας.
Στήν νέα αυτή επαναστατική κίνηση μέ άμεσο στόχο τήν απελευθέ-ρωση τής Λευκάδας, συμμετείχαν συνολικά 2.000 Ελληνες μεταξύ δε αυτών, οι Κεφαλλήνες και Ιθακήσιοι μέ αρχηγούς τούς : Μεταξά, Δελλαδέτσιμο και Αννινο, οι Ζακύνθιοι μέ τούς ευγενείς Ιωάννη Κουτούβαλη και Νικόλαο Κομούτο και οι Κερκυραίοι μέ τούς ιππότες Βαρβάτη και Μιδάνο. Συμμετείχε επίσης ο ευγενής Ζακύνθιος Σταματέλος Καπνίσης, ο οποίος είχε εξοπλίσει, μέ δικά του χρήματα, πολεμική «γαλιότα» μέ πλήρωμα ογδόντα ανδρών.
Oι συνδυασμένες ενέργειες Βενετών και επαναστατών Ελλήνων έχουν σάν αποτέλεσμα τήν κατάληψη τής Λευκάδας (16η Αυγούστου 1684) και τών πέριξ νήσων Μεγανήσι, Κάλαμο, Καστό κ.λπ., αμέσως δέ κατόπιν (τήν 8η Νοεμβρίου), τήν κατάληψη τής Πρέβεζας, ενώ απελευθερώνονται -μετά από σκληρές μάχες μέ τούς Τούρκους- τό Μεσολόγγι, τό Αιτωλικό, ο Αστακός, το Αγγελόκαστρο, η Αμφιλοχία και η Βόνιτσα.
Σ’ αυτές τίς πολεμικές επιχειρήσεις -μεταξύ άλλων- διακρίνεται ιδιαίτερα ο Ελληνας «καταδρομεύς» Μανέτας, από τά Ιόνια νησιά.
Παραλλήλως στό Αιγαίο, καταδρομικά πλοία τών Βενετών αποτρέπουν κατάληψη τής νήσου Τήνου, κατά τής οποίας επιχειρεί γιά αντιπερισπασμό ο Τουρκικός στόλος και τόν καταδιώκουν μέχρι τά στενά τού Ελλησπόντου.
Κατά τόν χειμώνα 1684-1685, ο Βενετικός στόλος αποσύρεται στήν Κέρκυρα γιά επισκευές και ανεφοδιασμό, ο δέ ναύαρχος Μοροζίνι δέχεται επιτροπές και απεσταλμένους από όλο τόν Ελλαδικό χώρο γιά τόν συντονισμό τών επαναστατικών κινήσεων πού προετοιμάζονταν γιά τήν άνοιξη τού 1685.
Οι μέχρι τότε επιτυχίες τού Βενετικού στόλου και τών Ελλήνων οπλαρχηγών Ρούμελης και Πελοποννήσου, συνεγείρουν και τόν απόδημο Ελληνισμό.
Στήν Βενετία : «…Μετά μεγάλης χαράς ήκουσαν και πάλιν οι Ελληνες ταύτην πρός απολύτρωσιν αυτών σταυροφορίαν. Γενικός ηλεκτρισμός κατέλαβε τό τουρκοκρατούμενον γένος και, αρχιερείς, αρματωλοί, πρού-χοντες και εν γένει πάν τό Ελληνικόν ηύχετο ίνα επί τέλους ίδη εκπληρουμένους τούς προαιωνίους αυτού πόθους…»
Ο μετέπειτα ονομαστός ιεροκήρυκας Ηλίας Μηνιάτης -νεαρός σπουδαστής τότε- εκφώνησε «τήν περίφημον πρός τήν Παναγίαν δέησιν» υπέρ τής Ελληνικής επαναστάσεως : «…Εως πότε Πανακήρατε Κόρη, τό τρισάθλιον γένος τών Ελλήνων θά ευρίσκεται εις τά δεσμά μιάς ανυποφέρτου δουλείας ; Eως πότε θά τού πατεί τόν ευγενικόν λαιμόν ο βάρβαρος ; Τό ελληνικόν γένος εστάθη τό πρώτον όπου… αντεστάθη τών τυράννων…Τούτο έδωσεν εις τόν κόσμον τούς διδασκάλους, οι οποίοι μέ τό φώς τής διδασκαλίας των εφώτισαν τούς ανθρώπους…»
«Δώσε μας τόσην δύναμιν εναντίον τών ανθρωποκτόνων και αιμοβόρων βαρβάρων,… ώστε νά λάμψη τού μυστικού ήλίου η ζωοποιός ακτίνα…».
Από τήν αδούλωτη Μάνη φθάνει στόν Μοροζίνι δεκαμελής πρεσβεία και τού παραδίδει την ακόλουθη αναφορά :
«…Εκλαμπρότατε καπιτάν γενεράλη…., τά υπογεγραμμένα χωριά τής Μάνης, επίσκοποι, προεστοί, γέροντες και νέοι, άνδρες και γυναίκες, μικροί και μεγάλοι, προσκυνούμεν τήν εξοχότητά σου. ….Από τούς απερασμένους χρόνους οπού εκυρίευσε ο Οθωμανός τό βασίλειον τής Κρήτης… απεφάσισε νά χαλάση και ημάς. Μήν ημπορώντας όμως νά τό κάμη… και διά νά μάς έχει εις τήν υποταγήν του ηθέλησε και έφτιαξε ένα κάστρον εις τόν λιμένα τού Οιτύλου και άλλο ένα εις τήν Ζαρνάτα, οπού είναι τό τέλος τού τόπου μας και τώρα θέλη νά μάς καταχαλάση όλως διόλου… Διά τούτο σέ παρακαλούμεν νά έλθης και εις ημάς ….και τότε όλοι ημείς είμεθα έτοιμοι νά σέ δεχθούμε… διατί μέ τό μέσον τό εδικόν σου και τήν μεγάλην σου αξίαν, ελπίζομεν νά απολαύσωμεν τήν ποθουμένην ελευθερίαν μας…».
Ο Μοροζίνι δέχθηκε μέ ευμένεια τήν αίτηση τών Μανιατών και τούς προμήθευσε μέ βαρέλια πυρίτιδας και ικανή ποσότητα μολύβι ώστε προετοιμαστούν κατάλληλα γιά τήν επερχόμενη πολεμική σύγκρουση μέ τούς Τούρκους.
Ταυτόχρονα απευθύνθηκε στούς -πάντοτε πρόθυμους γιά απελευθε-ρωτικούς αγώνες- Χιμαριώτες πού άρχισαν και αυτοί νά προετοιμάζονται. (Ο Κων.Σάθας περιγράφει) : «Εκτός τών Μανιατών, ο Μοροζίνης εφρόντισενίνα διαγείρη και τούς φιλοπολέμους κατοίκους τής Χιμάρας.
Τούτο ιδεασθείς ο Πασάς τού Δελβίνου συνήθροισε 1.500 πεζούς και 500 ιππείς και επί τή προφάσει εισπράξεως τών καθυστερουμένων φόρων, επέπεσε κατά τής (Χιμαριώτικης) κωμοπόλεως Νιβίτσας. Αλλ’ οι Χιμαριώται εξασφαλίσαντες τάς οικογενείας και τά βοσκήματα αυτών εφώρμησαν και, φονεύσαντες ικανούς, έτρεψαν αυτόν εις φυγήν…»
«Αποστείλαντες δέ εις τόν εν Κερκύρα διατρίβοντα αρχιστράτηγον τάς κεφαλάς τών εχθρών, παρεκάλεσαν αυτόν ίνα τοίς στείλη δύο γαλέρας μεθ’ όπλων και πολεμοφοδίων. Οι δε Τούρκοι συνετισθέντες εκ τής ήττης δέν ετόλμησαν πλέον νά προσβάλωσι τήν ανεξαρτησίαν τών εμπειρο-πολέμων τούτων Ηπειρωτών». (Σ.Σ. «Ούτω πώς» διατηρείται η εθνική ανεξαρτησία πατριώτες…)
Εν τέλει, τήν άνοιξη τού 1685, ο Μοροζίνι μέ Βενετούς και Ελληνες τών Ιονίων νήσων προσβάλλουν τήν Κορώνη και -μετά από πολύμηνη πολιορκία- τήν κυριεύουν, ενώ οι Μανιάτες πολιορκούν και κυριεύουν τό ισχυρό φρούριο τής Ζαρνάτας. Ο Τούρκος φρούραρχος Χασάν-Αγάς, φοβούμενος τήν οργή τού Σουλτάνου, ζητά άσυλο από τούς Βενετούς.
Ο «Καπιτάν-Πασάς» (ναύαρχος) τού Τουρκικού στόλου αποβιβάζει στήν Καλαμάτα ισχυρό στράτευμα από οκτώ χιλιάδες πεζούς και χιλίους πεντακοσίους ιππείς τό οποίο, βαδίζοντας γιά νά επανακαταλάβει τήν Ζαρνάτα συγκρούεται μέ στρατεύματα τού Μοροζίνι πού αποτελούνται από Βενετούς, Ιππότες τής Μάλτας, «Σκλαβούνους» (δηλ. Μαυροβούνιους), Ελληνες τών Ιονίων νήσων και Μανιάτες πού αποτελούν τήν εμπροσθοφυλακή.
Συνάπτεται σκληρότατη μάχη και οι Τούρκοι συντρίβονται, μέ άμεση συνέπεια τήν παράδοση τής Καλαμάτας. Στήν συνέχεια, οι Μανιάτες μέ επικεφαλής τόν οπλαρχηγό Πέτρο Ιατράκο πολιορκούν και κυριεύουν τά οχυρά Οιτύλου, Κελεφά και Πασαβά.
Κατά τόν ίδιο χρόνο σημειώνεται εξέγερση τών Ελλήνων στήν Ευρυτανία υπό τόν αρματωλό τού Καρπενησίου καπετάν-Λιβίνη ο οποίος νικά τούς Τούρκους σέ μάχη παρά τό χωριό Γόλιανη. Όμως σέ δεύτερη μάχη, μέ ισχυρότερες Τουρκικές δυνάμεις, παρά τήν Αράχωβα, φονεύεται μαχόμενος και οι Τούρκοι πυρπολούν τά χωριά τής περιοχής.
Οι πολεμικές επιχειρήσεις συνεχίζονται και κατά τό επόμενο έτος 1686 και -αφού μετά από σκληρή μάχη- τά νεοαφιχθέντα υπό τόν νέο «σερασκέρη» Ισμαήλ-πασά- Τουρκικά στρατεύματα (τά οποία μετέφεραν στήν Πελοπόννησο τά μισθωμένα από τόν Σουλτάνο, Αγγλικά και Γαλλικά πλοία !!!…), συντρίβονται μπροστά στό φρούριο τού Κελεφά, εν συνεχεία δέ, οι Βενετοί υπό τόν Σουηδό στρατηγό Καίνιξμαρκ και οι Μανιάτες συνεπικουρούμενοι από Ζακυνθίους υπό τόν οπλαρχηγό Παύλο Μακρή, πολιορκούν και κυριεύουν τά ισχυρότατα φρούρια τού νέου και τού παλαιού Ναυαρίνου (Πύλος).
Κατά τήν ίδια χρονιά, τά Βενετικά στρατεύματα και οι Ελληνες επανα-στάτες πολιορκούν τό ισχυρότατο φρούριο τής Μεθώνης και τό κυριεύουν τήν 7η Ιουλίου 1686 ενώ οι Τούρκοι ξεσπούν τήν οργή τους κατακαίγοντας κωμοπόλεις και χωριά σέ όλη τήν υπόλοιπη Πελοπόννησο πού κατέχουν και αιχμαλωτίζουν μεγάλο αριθμό γυναικοπαίδων, τά οποία και πωλούν ως δούλους στά σκλαβοπάζαρα.
Εν συνεχεία, στό πολεμικό συμβούλιο τών συμμαχικών δυνάμεων αποφασίζεται η πολιορκία τού Ναυπλίου και ο στόλος υπό τόν Καίνιξ-μαρκ αποπλέει τήν 15η Ιουλίου 1686 πρός κατάληψή του.
Μέ τήν αποβίβαση τών στρατευμάτων αυτών στήν παραλία τού Αργους, συνάπτεται ισχυρή μάχη και οι Τούρκοι ηττώνται, οπότε τήν επομένη ημέρα παραδίδεται αμαχητί τό Αργος και -μετά από ολιγοήμερη πολιορκία- τό Ναύπλιο.
25. ΕΤΗ 1687-1688 : «Η πανώλης καταμαστίζει πάσαν τήν Ελλάδα…».
Οι Βενετοί μέ τήν ομόθυμη συμμετοχή Ελλήνων οπλαρχηγών, πολιορκούν και κυριεύουν τήν Πάτρα, τό ισχυρό φρούριο τού «Χλουμουτσίου» (Κυλλήνη), τά φρούρια Ρίου, Αντιρρίου, Ναυπάκτου και Κορίνθου. Οι Τούρκοι εκκενώνουν τήν Πελοπόννησο.
Η Επανάσταση όμως ξεσπά και στήν Στερεά Ελλάδα. (Kων.Σάθας) :
«…Ενώ δέ οι Τούρκοι εξεκένουν την Πελοπόννησον, σπουδαίως εξηπλούτο διά τών αρματωλών και τινών επισκόπων η επανάστασις εν Στερεά Ελλάδι. Εν μέν τή Ηπείρω και τή Ακαρνανία εκτός τού Σουμίλα και τού Μεϊντάνη έλαβον τά όπλα κατά τών Τούρκων και οι αρματωλοί Χρήστος Βαλαωρίτης και Σπαθόγιαννος, εν δέ τή Ανατολική Ελλάδι εκτός τού Χορμόπουλου και Λιβίνη επανεστάτησαν και οι αρματωλοί τής Παρνασσίδος και Υπάτης, Κούρμας και Σπανός, συνεργούς έχοντες τούς επισκόπους Φιλόθεον Σαλώνων, Ιερόθεον Θηβών, Μακάριον Λαρίσσης και Αμβρόσιον Ευβοίας. Και ο μέν Κούρμας επιπεσών κατά τού Λιδωρικίου και τών περιχώρων εξωλόθρευσε τούς Τούρκους και βοηθήσας τούς Ενετούς εις τήν κατάληψιν τού Αντιρρίου και τής Ναυπάκτου, έδραμε κατά τού εις Θήβας καταφυγόντος σερασκέρου, τόν οποίον κατενίκησε φονεύσας δύο χιλιάδας Τούρκους και αιχμαλωτίσας διπλασίους».
Παράλληλα, οι Μανιάτες κυριεύουν τήν οχυρή Καρύταινα ενώ οι Τούρκοι τού Μυστρά και τής «Μπαρδούνιας» (Τουρκοχώρια έξω από τήν Σπάρτη), έντρομοι παραδίδονται. Οι επαναστάτες πολιορκούν τήν Μονεμβασιά, τό μόνο φρούριο πού απέμεινε στά χέρια τών Τούρκων.
Ο Μοροζίνι πολιορκεί τήν Αθήνα. Δυστυχώς, από βολή κανονιού τών Βενετών ανατινάζεται ο Παρθενώνας, διότι οι πολιορκημένοι στήν Ακρόπολη Τούρκοι είχαν σωρεύσει εκεί τά πυρομαχικά τους. (Αποφράδα ημέρα γιά τόν Παρθενώνα η 13η Σεπτεμβρίου 1686).
Εν τέλει οι Τούρκοι συνθηκολογούν και αποχωρούν από τήν Αθήνα αλλά οι Ευρωπαίοι σύμμαχοι αποδεικνύονται «λαμπροί πρόγονοι» τού Λόρδου Ελγιν!!!… Ιδού η λεηλασία τών Ελληνικών αρχαιοτήτων από αυτούς όπως τήν περιγράφει ο Κων.Σάθας : «…Ο Μοροζίνης πρίν εγκαταλίπη τάς Αθήνας ηθέλησε νά επιβάλλη ιερόσυλον χείρα επί τών περικοσμούντων αυτάς αριστουργημάτων. Ο Ποσειδών και η συνωρίς τού δυτικού αετώματος μετά τής απτέρου Νίκης εθεωρήθησαν υπ’ αυτού ως τά μάλιστα άξια τής δόξης τού κατακτητού και τής λαμπρότητος τής (Βενετικής) δημοκρατίας. Ενεκεν όμως τής αδεξιότητος τών εργατών, τά θαυμάσια ταύτα μνημεία τής ελληνικής τέχνης καταπεσόντα συνετρίβησαν. Ο δέ (Μοροζίνης) εις αποζημίωσιν ηρκέσθη παραλαβών ένα λέοντα κατακείμενον πλησίον τού ναού τού Θησέως και μίαν λέαιναν, άτινα επιβιβασθέντα εν Πειραιεί μετά τού εν μυχώ τού λιμένος (τού Πειραιώς) καθημένου λέοντος, τού φέροντος επί τών δύο πλευρών επιγραφάς τών κατακτησάντων τάς Αθήνας Βαράγγων («Ρουννικής» γραφής), μετεφέρθησαν εις Ενετίαν και διαταγή τής Γερουσίας ετέθησαν μετ’ επιγραφής έμπροσθεν τής κατά τήν είσοδον τού ναυστάθμου εγερθείσης θριαμβικής πύλης… Εκτός δε τούτων, ο μέν πιστός γραμματεύς τού Μοροζίνη, Σαγγάλος παρέλαβε τήν λαμπράν κεφαλήν τής απτέρου Νίκης, έτερος δέ Ενετός αξιωματικός τήν άνω δεξιάν γωνίαν μιάς τών λιθίνων πλακών εφ’ ών ο Φειδίας έγλυψε τήν αμίμητον τού Παρθενώνος ζωοφόρον και Δανός τις λοχαγός ονόματι Αρτμάνδος δύο κεφαλάς τών μεσημβρινών μετοπών καταπεσούσας εκ τής εκρήξεως…».
======================================================
Θα επακολουθήσει σύντομα η συνέχεια μέχρι τά γεγονότα του 1821.
=======================================================
